Litwa – Wilno

Wilno

Najbardziej polskie miasto na Litwie, zamieszkałe przez ponad 88.000 naszych rodaków, co daje ponad 16% mieszkańców miasta. Niemal na każdym kroku można tu nadal spotkać polskie ślady. Tutaj też zostało pochowane serce marszałka Józefa Piłsudskiego. Razem z jego matką.

Wilno to niezwykle ciekawe, szczególnie dla nas Polaków miasto. Ale myślę, że może spodobać się każdemu, ma bowiem klimat. Przed II wojną światową a po roku 1922 leżało w granicach Polski. Wilno było też jednym z największych w europie skupisk ludności żydowskiej, co powodowało, że można się było spotkać z jego określeniami jako Jerozolima Litewska, Napoleon z kolei nazwał miasto Jerozolimą Północy.

Nazwa miasta pochodzi od rzeki Wilnia. Według legendy Wielki Książę Giedymin (przełom XIII i XIV wieku) polował w pobliżu rzeki Wilni, po czym został tu na noc i przyśnił mu się żelazny wilk stojący na wzgórzu. Przywołany ksiądz wyjaśnił mu iż wilk we śnie symbolizował zamek i miasto, które powstaną w tym miejscu. I tak oto Giedymin wybudował miasto i nazwał je od imienia pobliskiej rzeki.

Po raz pierwszy w źródłach pisanych wspomina się o Wilnie w 1323 roku, kiedy Wielki Książę Giedymin rozsyłał listy do niemieckich miast zapraszając Niemców do osiedlenia się tutaj, oraz z litu do papieża Jana XXII. Jest to też pierwsze potwierdzenie że w Wilnie mieściła się stolica – wcześniejsze źródła wymieniają Troki jako stolicę. W 1365 oraz w 1383 miasto atakowali oraz niszczyli Krzyżacy.

To w Wilnie w 1385 roku odbyła się uroczystość chrztu Litwy. W 1387 roku miasto zostało lokowane na prawie magdeburskim. Od tego czasu zaczyna się okres intensywnego rozwoju miasta. W 1419 roku zaczęto budować zamek, w latach 1503-1522 wzniesiono mury obronne składając się z dziewięciu bram miejskich i trzech wież. Wilno w tym okresie było jednym z najprężniej rozwijających się miast Rzeczpospolitej Obojga Narodów.

Jednym z najważniejszych wydarzeń w historii Wilna było założenie Akademii w 1579 roku przez Stefana Batorego, która to stała się zalążkiem późniejszego Uniwersytetu Wileńskiego. W tym czasie było to prawdziwie wielokulturowe miasto zamieszkiwane przez Polaków, Niemców, Żydów, Rosjan, Litwinów, a nawet Turków.

Wiek XVII to powolny upadek miasta zapoczątkowany potopem szwedzkim. Dalej w 1710 roku miasto pustoszy epidemia dżumy, a w późniejszych latach nakłada się na to pasmo pożarów. Po trzecim rozbiorze Polski Wilno zostaje wcielone do Rosji i staje się stolicą guberni wileńskiej. W 1863 roku podczas powstania styczniowego toczono tutaj ciężkie walki z Rosjanami, jednak miasto zostało krwawo spacyfikowane, zakazano wtedy używania języka polskiego i litewskiego.

Podczas I wojny światowej Wilno oraz cała Litwa okupowane były przez armię niemiecką. Po wojnie miasto dwukrotnie zajmowała Armia Czerwona, która w 1920 roku po klęsce w Bitwie Warszawskiej aby opóźnić postępy Polski przekazała Wilno Litwie. Wojska Polskie podstępem w tym samym roku zajmują miasto i proklamują powstanie Litwy Środkowej, która dwa lata później w 1922 roku przyłącza się do Polski. Tym samym Wilno aż do II wojny światowej pozostaje na polskich granicach tworząc województwo wileńskie. W tym czasie Kowno pełniło rolę tymczasowej stolicy Litwy. Rada Ambasadorów i społeczność międzynarodowa (z wyjątkiem Litwy) uznały polską suwerenność nad Wileńszczyzną w 1923 r.

W 1939 roku Niemcy zaprosiły Litwę do przyłączenia się do inwazji na Polskę, oferując im w zamian przyłączenie Wilna. Większość litewskich polityków odrzuciła tę ofertę, a Litwa przyjęła ustawę o neutralności.

19 września 1939 roku Wilno zostało zajęte przez Związek Radziecki. Sowieci represjonowali miejscową ludność i zniszczyli miasto, kradnąc wartościowe rzeczy i przenosząc fabryki na terytorium ZSRR, które zawarło z Litwą traktat o wzajemnej pomocy. Litwini zaakceptowali wojska rosyjskie na swoim terytorium, a ci przekazali im Wilno. Rok później Litwa została wcielona do Związku Radzieckiego, a tysiące mieszkańców Wilna zesłano na Syberię. W 1941 roku miasto zostało zdobyte przez Niemców.

Trzy lata później w 1944 roku Armia Radziecka ponownie zajmuje Wilno, które zostaje stolicą litewskiej SRR. W tym samym czasie NKWD rozpoczęło represje wobec przywódców Armii Krajowej i Litwinów. Wojna zmieniła całkowicie miasto. Większość mieszkańców – Polaków i Żydów została wymordowana lub przesiedlona, a do miasta zaczęła napływać ludność litewska i rosyjska.

11 marca 1990 roku Najwyższa Rada Litewskiej SRR ogłosiła secesję od Związku Radzieckiego i zamiar przywrócenia niepodległej Republiki Litewskiej, czego wynikiem była zbrojna interwencja Związku Radzieckiego. Kulminacją konfliktu był atak 13 stycznia na Państwowy Budynek Radia i Telewizji oraz wieżę telewizyjną w Wilnie, podczas którego zginęło co najmniej czternastu cywilów, a rannych zostało co najmniej 700 osób. Ostatecznie Związek Radziecki uznał niepodległość Litwy we wrześniu 1991 roku.

Obecnie Wilno pozostaje stolicą niepodległej Litwy, a w mieście nadal jest cała masa śladów świadczących o jego związkach z Polską.

Na Litwie polecam rezerwację noclegów przez booking.com, a jako opcję budżetową polecam serwis Airbnb.

Booking.com
Wilno
Wilno
Wilno
Wilno
Wilno
Wilno
Wilno
Wilno
Wilno
Wilno
Wilno
Wilno
Wilno
Wilno
Wilno
Wilno
Wilno
Wilno
Wilno
Wilno
Wilno
Wilno
Wilno
Wilno
Wilno
Wilno
Wilno
Wilno
Wilno
Wilno
Wilno
Wilno
Wilno
Wilno
Wilno
Wilno
Wilno
Wilno
Wilno
Wilno
Wilno
Wilno
Wilno
Wilno
Wilno
Wilno
Wilno
Wilno
Wilno
Wilno
Wilno
Wilno
Kazimierz Pawłowski
Kazimierz Pawłowski

Podróżnik. Pilot wycieczek, miłośnik sportów nie tylko ekstremalnych. Zapraszam na autorskiego bloga poświęconego moim pasjom.

Nie potrafię usiedzieć na jednym miejscu. Na co dzień pracując jako pilot wycieczek spędzam znaczną cześć roku w podróży. Lubię wracać do domu, przespać się we własnym łóżku, spotkać ze znajomymi, a przede wszystkim spędzić czas ze swoją narzeczoną. Odpocząć. Ale gdy za długo jestem w domu, wyjeżdżam na własne wakacje :) A przygodami z nich dzielę się na tym blogu.

Zostaw komentarz

Twój adres e-mail nie zostanie opublikowany. Wymagane pola są oznaczone *